छत्रपती शिवाजी महाराजांच्या गड किल्ल्यांची यादी

छत्रपती शिवाजी महाराज म्हंटले कि डोळ्या समोर येत ते त्यांचं कर्तृत्व आणि त्यांनी बांधलेले व जिंकलेले किल्ले. आपल्या महारांजाचे हेय किल्ले ऐतिहासिक वास्तू म्हणून प्रसिद्ध आहेत म्हणूनच आज आपण महाराजांच्या किल्ल्यांची यादी पाहूयात . ऐतिहासिक वारसा जपण्यासाठी किल्ल्यांबद्दल माहिती असणे गरजेचं आहे . चला तर मग पाहुयात छत्रपती शिवाजी महारांजाच्या किल्ल्यांची यादी.

किल्ल्यांची यादी

महाराजांनी किल्ल्याचे प्रांतामध्ये विभागणी केली होती. प्रांतानुसार किल्ल्यांची यादी पुढीलप्रमाणे

मावळ प्रांतातील किल्ले

१) कुंवारी किल्ला

२) केळना किल्ला

३) तिकोना किल्ला

४) तुंग किल्ला

५) तोरणा किल्ला

६) दातेगड किल्ला

७) दौलतमंगळ किल्ला

८) नारायणगड किल्ला

९) पुरंधर(पुरंदर) किल्ला

१०) मोरगिरी किल्ला

११) राजगड किल्ला

१२) राजमाची किल्ला

१३) रुद्रमाळ किल्ला

१४) रोहिडा किल्ला

१५) लोहगड किल्ला

१६) विसापूर किल्ला

१७) शिवनेरी किल्ला

१८) सिंहगड किल्ला

सातारा व वाई प्रांतांतील किल्ले

१) कमलगड किल्ला

२) चंदनगड किल्ला

३) ताथवडा किल्ला

४) नांदगिरी किल्ला

५) परळी (सज्जनगड) किल्ला

६ पांडवगड किल्ला

७) महिमानगड किल्ला

८) वंदनगड किल्ला

९) वर्धनगड किल्ला

१०) वैराटगड किल्ला

११) सातारा किल्ला

१२) वासोटा किल्ला

पन्हाळा प्रांतातील किल्ले

१) खेळणा किल्ला

२) गगनगड किल्ला

३) गजेंद्रगड किल्ला

४) पन्हाळा किल्ला

५) पावनगड किल्ला

६) बावडा किल्ला

७) भिवगड किल्ला

८) भुदरगड किल्ला

९) भूपाळगड किल्ला

१०) मदनगड किल्ला

११) रांगणा किल्ला

१२) विशाळगड किल्ला

कऱ्हाड प्रांतातील किल्ले

१) कसबा कऱ्हाड किल्ला

२) भूषणगड किल्ला

३) मच्छिंद्रगड किल्ला

४) वसंतगड किल्ला

कोकण, बंधारी व नळदुर्ग प्रांतांतील किल्ले

१) मालवण

२) सिंधुदुर्ग

३) विजयदुर्ग

४) जयदुर्ग

५) रत्‍नागिरी

६) सुवर्णदुर्ग

७) खांदेरी

८) उंदेरी

९) कुलाबा

१०) राजकोट

११) अंजनवेल

१२) रेवदंडा

१३) रायगड

१४) पाली

१५) कलानिधीगड

१६) आरनाळा

१७) सुरंगगड

१८) मानगड

१९) महिपतगड

२०) महिमंडन

२१) सुमारगड

२२) रसाळगड

२३) कर्नाळा

२४) भोरप

२५) बल्लाळगड

२६) सारंगगड

२७) माणिकगड

२८) सिंदगड

२९) मंडणगड

३०) बाळगड

३१) महिमंतगड

३२) लिंगाणा

३३) प्रचीतगड

३४) समानगड

३५) कांगोरी

३६) प्रतापगड

३७) तळागड

३८) घोसाळगड

३९) बिरवाडी

४०) भैरवगड

४१) प्रबळगड

४२) अवचितगड

४३) कुंभगड

४४) सागरगड

४५) मनोहरगड

४६) सुभानगड

४७) मित्रगड

४८) प्रल्हादगड

४९) मंडणगड

५०) सहनगड

५१) सिकेरागड

५२) वीरगड

५३) महीधरगड

५४) रणगड

५५) सेटगागड

५६) मकरंदगड

५७) भास्करगड

५८) माहुली

५९) कावन्ही

60) पालगड

कोल्हापूर, बाळापूर प्रांतांतील किल्ले

१) कोल्हार

२) ब्रम्हगड

३) वडन्नगड

४) भास्करगड

५) महीपाळगड

६) मृगमदगड

७) आंबेनिराईगड

८) बुधला कोट

९) माणिकगड

१०) नंदीगड

११) गणेशगड

१२) खळगड

१३) हातमंगळगड

१४) मंचकगड

१५) प्रकाशगड

१६) भीमगड

१७) प्रेईवारगड

१८) सोमसेखरगड

१९) मेदगिरीचेनगड

२०) श्रीवर्धनगड

२१) बिदनूरकोट

२२) मलकोल्हारकोट

२३) ठाकूरगड

२४) सरसगड

२५) मल्हारगड

२६) भूमंडलगड

२७) बिरुटकोट

त्र्यंबक प्रांतातील किल्ले

आवढा

कणकई

करोला

गडगडा

चांदवड

चावंडस

जवळागड

जीवधन

टणकई

त्र्यंबक

थळागड

पटागड

बाहुला

मनरंजन

मनोहरगड

मार्कंडेयगड

मासणागड

मृगगड

राजपेहर

रामसेज

सबलगड

सिद्धगड

हडसर

हरींद्रगड

हर्षण

बागलाण प्रांतातील किल्ले

1) साल्हेर

2) मुल्हेर

3) सालोटा

4) मोरागड

5) हरगड

6) न्हावीगड

7) हनुमानगड

8) तांम्रगड

9) मांगीतुंगी

10) पिसोळ

11) डेरमाळ

12) कर्हेगड

13) बिष्टागड

14) दुंधागड

15) अजमेरागड

16) चौल्हेरगड

17) भिलाईगड

18) पिंपळा

19) कंचणा

20) इंद्राई

21) धोडप

22) राजधेर

23) कोळधेर

24) चांदवड

25) प्रेमगीरी

26) कंक्राळा

२७) लळिंग

बनगड प्रांतातील किल्ले

१) वनगड

२) गहनगड

३) चिमदुर्ग

४) नलदुर्ग

५) मिरागड

६) श्रीमंतदुर्ग

७) श्रीगदनगड

८) नरगुंद

९) महंतगड

१०) कोपलगड

११) बाहदूरबिंडा

१२) व्यंकटगड

१३) गंधर्वगड

१४) ढाकेगड

१५) सुपेगड

१६) पराक्रमगड

१७) कनकादिगड

१८) ब्रम्हगड

१९) चित्रदुर्ग

२०) प्रसन्नगड

२१) हडपसरगड

२२) कांचनगड

२३) अचलगिरीगड

२४) मंदनगड

फोंडे बिदनूर प्रांतातील किल्ले

१) कोडफोंडे

२) कोट काहूर

३) कोट बकर

४) कोट ब्रम्हनाळ

५) कोट कडवळ

६) कोट अकोले

७) कोट कठर

८) कोट कलबर्गे

९) कोट शिवेश्वर

१०) कोट मंगरुळ

११) कोट कडणार

१२) कोट कृष्णागिरी

श्रीरंगपट्टण प्रांतातील किल्ले

१) कोटधर्मपुरी

२) हरिहरगड

३) कोटगरुड

४) प्रमोदगड

५) मनोहरगड

६) भवानीदुर्ग

७) कोट अमरापूर

८) कोट कुसूर

९) कोट तळेगिरी

१०) सुंदरगड

११) कोट तळगोंडा

१२) कोट आटनूर

१३) कोट त्रिपादपूरे

१४) कोट दुटानेटी

१५) कोट लखनूर

१६) कळपगड

१७) महिनदीगड

१८) रंजनगड

१९) कोट आलूर

२०) कोट शामल

२१) कोट विराडे

२२) कोट चंद्रमाल

कर्नाटक प्रांतातील किल्ले

१) जगदेवगड

२) सुदर्शनगड

३) रमणगड

४) नंदीगड

५) प्रबळगड

६) बहिरवगड

७) वारुणगड

८) महाराजगड

९) सिद्धगड

१०) जवादीगड

११) मार्तंडगड

१२) मंगळगड

१३) गगनगड

१४) कृष्णगिरी

१५) मल्लिकार्जुनगड

१६) कस्तूरीगड

१७) दीर्घपलीगड

१८) रामगड